Nazilerin Türkiye'yi işgal Planı: Gertrude Operasyonu

II. Dünya Savaşı’nın en karanlık yıllarında, Nazi Almanyası’nın haritaları üzerinde Türkiye’nin sınırları kan kırmızıyla çizilmişti. Hitler’in "Sadık Dostu" olarak görünen Türkiye, aslında 5 haftalık bir imha planının hedefindeydi.

1942 yılının yaz ayları... Avrupa’nın büyük bir kısmı gamalı haçın gölgesi altındayken, Ankara’da diplomatik bir satranç oynanıyordu. Bir yanda Müttefikler’in Türkiye’yi savaşa sokma baskısı, diğer yanda Nazi Almanyası’nın "Dostluk Paktı" maskesi altındaki tehdidi. Ancak Berlin’deki karargahlarda, bu maskenin ardında bambaşka bir senaryo üzerinde çalışılıyordu: Gertrude Operasyonu.

Hitler’in Kafkasya Hayali ve Türkiye Engeli

Nazi savaş makinesi Barbarossa Harekatı ile Sovyetler Birliği’nin derinliklerine dalmışken, asıl hedef Bakü petrolleriydi. Ancak Kafkasya’ya giden yol sadece buzlu Rus steplerinden geçmiyordu. Anadolu, Orta Doğu’nun petrol yataklarına ve İngiliz hakimiyetindeki Süveyş Kanalı’na açılan stratejik bir kapıydı.

Hitler için Türkiye, ya yanlarında savaşacak bir müttefik ya da üzerinden geçilip gidilecek bir koridor olmalıydı. Gertrude Operasyonu, bu koridorun zorla açılma planıydı.

5 Haftalık Yıkım Planı

Alman Genelkurmayı tarafından hazırlanan taslaklara göre, operasyonun can alıcı noktaları şunlardı:

• Trakya Hattı: Alman ve Bulgar tümenleri, zırhlı birliklerle İstanbul’u ve Boğazları süratle ele geçirecekti.

• Adalar Çıkarması: Ege adalarında konuşlanmış Alman birlikleri, denizden destek vererek kıyı şeridini felç edecekti.

• Hava İndirme: Türk ordusunun direncini kırmak için kilit lojistik noktalara (demiryolları ve köprüler) paraşütçü birlikler indirilecekti.

Planlamacılar iyimserdi: Türk ordusunun cesareti biliniyordu ancak teknolojik ekipman ve hava desteği eksikliği nedeniyle direnişin en fazla 5 ile 8 hafta süreceği öngörülüyordu.

"Anadolu’nun dağları, Alman panzerleri için Rus steplerinden çok daha ölümcüldü."

 

Planı Kim Durdurdu? Doğa mı, Diplomasi mi?

Gertrude Operasyonu’nun tozlu raflarda kalmasının arkasında üç ana neden yatıyordu. İlk olarak, İsmet İnönü’nün "aktif tarafsızlık" politikası Almanları askeri bir risk almaktan vazgeçiriyordu. İkinci olarak, Anadolu’nun engebeli ve zayıf ulaşım altyapısı, Almanların yıldırım savaşı (Blitzkrieg) doktrinine tamamen aykırıydı.

Ancak en büyük darbe cepheden geldi: Stalingrad. Alman 6. Ordusu’nun Volga kıyılarında yok edilmesi, Hitler’in Türkiye üzerinden yeni bir macera arayacak gücünü elinden aldı. Gertrude, henüz başlamadan bir lojistik kabusa dönüştü.

Sonuç: Bir Felaketin Eşiğinden Dönüş

Gertrude Operasyonu, bugün bizlere kağıt üzerinde kalmış bir strateji oyunu gibi görünebilir. Ancak o dönem Ankara’da yanan lambaların altında, bu tehdidi her an ensesinde hisseden bir devlet aklı vardı. Türkiye, II. Dünya Savaşı’nın bu gizli planını savaşmadan aşarak tarihin en başarılı diplomatik zaferlerinden birini kazandı.