Project Motor Racing Dünü ve Bugünü
Project Motor Racing, 25 Kasımda çıkışını gerçekleştirdi ve Türkçe altyazılı olarak piyasada yerini aldı bunun için oyunun yönetmeni Ian Bell teşekkür ederiz. :) Oyunun incelemesini yayınlamadan önce bu oyun ve projenin başında bulunan Ian Bell hakkında ve geçmişte yaptığı yarış oyunları hakkında ufak bir bilgi paylaşmanın doğru olacağını düşündüm. Project Motor Racing gerçekçi yarış simülasyonu (sim-racing) türünde bir oyun yani arcade değil, “motor sporu simülasyonu” hedefiyle geliştirilen bir yarış oyunu. Oyun hem tek oyunculu kariyer modu hem online çok oyunculu (multiplayer) mod sunuyor. Araç lisanslı, pistler gerçek dünyadaki pistlerin detaylı taramaları (scanned tracks) simülasyon tutkunlarına yönelik bir oyun. Evet oyun çıkışıyla oyuncu topluluğu eleştiriye tuttu MetaCritic ortalaması 9 incelemede 61 puanda şuanda.
Kim Geliştirdi & Nasıl Başladı?
-
Geliştirici: Straight4 Studios
-
Yayıncısı: GIANTS Software. Yayıncılık anlaşmasıyla birlikte yayıncı olarak onlar görev aldı.
-
Projenin başlangıçta adı farklıydı: 2022'de “GTR Revival” olarak duyurulmuştu — ki bu, geliştiricilerin önceki oyunları olan GTR / GTR2’ye bir atıftı. Sonra adı “GT Revival” olarak değişti, ve nihayet 2024’te “Project Motor Racing” ismini aldı.
-
Straight4 Studios ekibi, geçmişte tanınmış sim-racing oyunlarında (GTR, Project CARS serisi gibi) çalışan geliştiricilerden oluşuyor. Bu da oyuna “simülasyon tecrübesi + birikimi” sağlıyor.
Oyunun İlk İsmi ve Kökeni
Oyunun geliştirilme süreci başladığında adı "GTR Revival" (veya bazen GT Revival) idi.
Amaç: Efsanevi GTR 2 oyununun ruhani devamı olması planlanıyordu. Ian Bell, eski ekibini (Project CARS ve GTR oyunlarını yapan çekirdek kadroyu) toplayarak, "Hardcore" (gerçekçi) bir yarış simülasyonu yapmak üzere yola çıktı.
İsim Değişikliği: GIANTS Software (Farming Simulator'ın yapımcıları) ile yayıncılık anlaşması imzalandıktan sonra oyunun kapsamı ve teknolojisi değiştiği için ismi "Project Motor Racing" olarak güncellendi.
Grafik Motoru (Oyun Motoru)
Bu kısım oyunun en tartışılan ve ilginç yanı.
İlk Plan: Başlangıçta oyunun Unreal Engine 5 kullanılarak geliştirilmesi planlanıyordu.
Son Durum: Yayıncı GIANTS Software ile yapılan ortaklık sonrası, oyun GIANTS Engine 10 motoruna taşındı. Bu motor normalde Farming Simulator serisinde kullanılan motordur.
Neden? GIANTS motoru, modlama (modding) konusunda çok esnek bir yapıya sahip. Ian Bell, oyuncuların konsollarda bile oyuna mod ekleyebilmesini istediği için bu motoru tercih ettiklerini belirtti.
Fizik Motoru: Grafikler GIANTS motorunda olsa da, fizik hesaplamaları Straight4'un kendi geliştirdiği özel bir fizik motoru olan "Hadron" tarafından yapılıyor.
Geliştirilme Süreci ve Vizyonu
Ian Bell, Slightly Mad Studios'u (Project CARS'ın yapımcısı) Electronic Arts'a sattıktan ve bir süre sonra oradan ayrıldıktan sonra bu projeye başladı.
Felsefe: Project CARS 3 ile serinin simülasyondan uzaklaşıp arcade'e kayması hayranları üzmüştü. Ian Bell, bu yeni oyunla "özür dilemek" ve tekrar safkan bir simülasyon sunmak istediğini sıkça dile getirdi.
Kariyer Modu: Oyun sadece pistte tur atmaktan ibaret değil; lastik parası, araç hasar masrafları gibi ekonomik dengeleri yönettiğin "RPG benzeri" bir kariyer modu üzerine kuruldu.
Özetle; GTR Revival olarak başlayan proje, Farming Simulator'ın motorunun modlama gücünü arkasına alarak Project Motor Racing'e dönüştü ve 25 Kasım'da yarış severlerle buluştu.
-
Straight4 Studios, geçmişte “serious sim racing” konusunda deneyimli geliştirme ekibi — bu açıdan PMR, sim-racing severler için “yeniden doğuş” sayılır.
-
Fizik ve sürüş dinamiği üzerine özel engine + detaylı pist + araç çeşitliliği ile “gerçekçi motor spor deneyimi” vaat ediyor. Yani arcade değil, “gerçek yarış atmosferi”.
-
Mod desteği ve topluluk desteği ile uzun vadeli bir simülasyon ekosistemi hedefleniyor.
Ian Bell kim — Kısa Biyografi & Kariyer
-
Ian Bell, yıllardır sim-racing dünyasında “efsane geliştirici / lider” olarak tanınıyor. 2000’lerin başından beri GT / GT-sim / motorsport simülasyonları üzerine çalıştı. (straight4.com)
-
Eskiden kurduğu stüdyolardan biri olan Slightly Mad Studios’un (SMS) kurucusu ve CEO’suydu.
-
SMS’in kapanması / el değiştirmesinden sonra, itibarı ve deneyimli ekiplerle birlikte kurduğu yeni stüdyo Straight4 Studios ile sim-racing dünyasına geri döndü.
-
2025 itibarıyla, yeni oyunu Project Motor Racing’in yönetmenliğini (director / lead) üstlenmiş durumda.
Ian Bell, “simülasyon ruhu”, gerçekçi fizik, araç davranışı ve mod topluluğu ile iç içe geçmiş yarış oyunları yapmak konusunda sektörde saygı gören bir isim özellikle gerçek spor araba simülasyonları / GT-yarış odaklı oyunlarla.
Ian Bell’in “Racing & Sim” Tarafından Geliştirilmiş / Emek Verilmiş Oyunları — Yıllara Göre
Aşağıda, Bell’in aktif olarak yer aldığı, geliştirdiği ya da liderlik ettiği başlıca yarış/sim oyunlarının kronolojik listesi var:
|
|
|
|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bell’in yeni stüdyosu Straight4 tarafından; sim-racing’e dönüş ve “gerçek otomobil / GT / spor-araç simülasyonu” vizyonu. |
Not: Bazı kaynaklarda “Need for Speed / Shift / Test Drive vs.” gibi “yarış + arcade / sim karışımı” oyunları da listeleniyor — ama Ian Bell’in en beğenilen ve saygı gören işleri genelde “saf simülasyon / GT-yarış” türünde olanlar.
Neden Ian Bell & Neler Farklı?
-
Bell, kariyerine küçük bir mod grubu olarak başlamış — “oyuncuların kendi modlarını yapabildiği, gerçekçi simülasyon tutkusu olan bir topluluk” oluşturmaya çalışmış. Sonra bu mod çıkarak ticari başlıklara dönüşmüş. (straight4.com)
-
SMS zamanında “distributed development” (dağıtık, uzaktan çalışma) modeliyle çalışmayı erken benimsemiş — global bir ekip ile, esnek ama uzman bir yapı kurmuşlar.
-
Bell, simülasyon tutkusunu zamanla farklı stüdyolarda, farklı lisanslarda (GT, Ferrari, spor arabalar, vs.) ama her zaman “gerçekçilik + sürüş dinamiği + topluluk / mod desteği” üçlüsünü taşımış.
-
2025’de Straight4 + Project Motor Racing ile “ilk gün mod desteği, gerçekçi fizik (yeni fizik motoru), spor otomobil / GT odağında simülasyon” gibi vaadlerle geri döndü; bu da onu sim-racing dünyasında hâlâ önemli bir aktör yapıyor.
Ian Bell – Electronic Arts Arasındaki Sorunlar
(Neden ayrıldılar? Neler yaşandı?)
Sorun neydi? EA, NFS Shift başarıya ulaşırsa Slightly Mad Studios’a büyük bir başarı primi/bonus vadetmişti. Oyun oldukça iyi sattı ve NFS markası için beklenenden büyük başarı getirdi.
EA’nın SMS’i Satın Alma Girişimi – Kötü Niyet İddiası
Ian Bell’e göre:
EA, Slightly Mad Studios’u önce ‘güya destekleyecekmiş’ gibi el altından satın almaya çalıştı. Daha sonra şirketin kontrolünü ele geçirip, stüdyoyu kapatma veya küçültme planları olduğu iddia edildi. Bell, bunun bir EA klasiği olduğunu söyledi:
“EA önce seni satın alır, sonra içini boşaltır, sonra kapatır.”
Bu durum oyun sektöründe EA’nın daha önce de bazı stüdyolara (Origin, Westwood, Visceral, Pandemic…) yaptığı hareketlerle kıyaslandı.
EA’nın Müdahaleci Üretim Tarzı – “Oyunu biz yönetelim” Baskısı
Ian Bell’in açıklamalarına göre:
EA, NFS Shift 2 sırasında oyunun tasarımına aşırı müdahale etti. SMS ekibine oyun mekaniği, yapay zekâ, fizik ve görsel tasarım konusunda dayatmalarda bulundu. Bell, “yarış simülasyonu kimliğini kaybettirecek değişikliklere zorlandık” dedi. Bu, Bell’in saf simülasyon ruhuna zıt bir durumdu.
Need for Speed Serisinin Odağını Değiştirme Zorlaması
Ian Bell, EA’nın:
“Oyunu daha arcade yapın.” “Popcorn oyuncularına oynatacağız.” şeklinde baskı yaptığını söyledi.
Bu yüzden SMS, NFS’yi gerçek sim yönünden uzaklaştırmak zorunda kaldı.
Bell bunu yıllar sonra: “EA bize NFS’yi istenen yöne çekmemizi söyledi. Simülasyon ruhu kalmadı.” diye açıkladı.
EA ile Tüm Köprülerin Kopması: SMS’in Bağımsız Kalma Kararı
Tüm bu olaylardan sonra Ian Bell ve ekibi:
EA ile bir daha çalışmama kararı aldı.
Project CARS serisini tamamen bağımsız geliştirdi.
Topluluk destekli (crowdfunding benzeri “community funding”) modeli benimsedi.
Bu dönem Bell için bir özgürlük süreciydi. Ian Bell’in EA’ya Yönelik Sert Açıklamaları (Özet): Bu açıklamalar, oyun dünyasında büyük yankı uyandırmıştı.
- Söz verilen bonusların ödenmediğini iddia ediyor.
- Stüdyosunun ele geçirilip kapatılmasından korktu.
- Oyun tasarımına müdahale edildi.
- “NFS’yi simden arcade’e çevirmeye zorlandık” diyor.
- Geliştiricilerinin emeğinin karşılığını alamadığını düşünüyor
- Başta iş birliği iyiydi (NFS Shift).
- Oyun başarılı oldu ama ödeme/kar paylaşımı tartışmaları çıktı.
- EA'nın şirketi satın alma planları iddiaları ortaya çıktı.
- Tasarım baskısı, yön değiştirme zorlaması etkili oldu.
- Bell tüm köprüleri yaktı ve hayat boyu EA ile çalışmama kararı aldı.
Geliştirilme Felsefesi – “Project CARS 3’ten Özür Diliyoruz”
Project CARS 3 sonrası topluluk Ian Bell’e kırgındı.
Çünkü oyun, simülasyondan arcade’e kaymıştı.
Ian Bell, bu projeyi duyururken açık açık şunu dedi:
“Safkan simülasyon için geri dönüyoruz.”
Bu yüzden:
-
Gerçekçi araç davranışları
-
Tane tane işlenen aerodinamik
-
Lastik sıcaklığı, basıncı, bozulma modeli
-
Pahalı tamir masrafları
-
Karakter gelişimi olan RPG benzeri kariyer
-
Lazer taramalı pist verileri
gibi detaylar PMR’nin çekirdeğine yerleştirildi.
Neden Önemli Bir Oyun?
Çünkü:
-
Simülasyon sektöründe uzun zamandır “ciddi” bir rakip eksikti.
-
Straight4 ekibi, sim-racing tarihinin en güçlü deneyimli kadrolarından biri.
-
Mod topluluğu destekli bir platform vizyonu var.
-
Fizik – modlama – içerik genişletme üçlüsü uzun ömürlü bir ekosistem sunuyor.
Project Motor Racing, sim dünyasında yeniden “çıta” koymaya çalışan bir proje.
SON SÖZ: Project Motor Racing – İçinde Ateş Olan Bir Simülasyon
Project Motor Racing, kusurlarıyla birlikte bile kendini hissettiren, fizik odaklı, mod dostu, derin bir simülasyon.
Arkasındaki ekip deneyimli, vizyon net, hedef büyük.
Sim-racing dünyasında uzun süredir bu kadar iddialı bir “geri dönüş ruhu” görülmemişti.
Yorumlar
Yorum Gönder